Jongeren met messen: moeten we ouders straffen?
Een tijdje terug vroegen we op social media: is het terecht dat ouders een boete krijgen als hun kind rondloopt met een mes? Ja of nee? 80% van de mensen die reageerden, zeiden ‘ja’.
Sylvia Sanders en Paul Mutsaers van de Radboud Universiteit reageren op deze uitslag. Ze vragen zich af wat we ouders willen brengen: verantwoordelijkheid of onderdrukking? In hun artikel ‘Gedeelde strafbaarheid?’ stellen ze pedagogische vragen en geven antropologische antwoorden.
Herstelrecht
Sanders en Mutsaers pleiten voor verder onderzoek naar de mogelijkheden van herstelrecht. Wie zijn deze jongeren? Waarom dragen ze messen? Wat is de rol van ouders? En: vergroot het straffen van ouders hun verantwoordelijkheidsgevoel?
Schuld en verantwoordelijkheid
In Nederland wordt de overtreder bestraft. Maar op veel plekken in de wereld wordt anders gedacht over schuld, verantwoordelijkheid, slachtofferschap en strafbaarheid. Bijvoorbeeld in de Marrongemeenschappen in Suriname. Familieleden kunnen daar gestraft worden als jongeren een strafbaar feit plegen.
Succesformule overnemen?
Kunnen we succesformules uit andere culturen in Nederland gebruiken, vragen Sanders en Mutsaers zich af. Het kan volgens hen geen kwaad om inspiratie te halen uit andere culturen. Maar het mag geen gelegenheidsargument zijn, waarbij selectief ‘geleend’ wordt.
Geen wraak maar herstel
Marrons in Suriname kennen dan wel de mogelijkheid om familieleden van criminele jongeren te bestraffen. Maar het is onderdeel van een groter geheel. Daarin staan solidariteit, harmonie en herstel hoog in het vaandel. ‘Bestraffen’ is misschien ook niet de beste term; het gaat meer om verzoening dan om vergelding. Eerder om herstel dan om wraak.