Onderwijs en ZAT-team
Scholen spelen een centrale rol: zij zijn vaak zowel de vindplaats voor de jongere als de plaats voor het inzetten van begeleiding of hulpverlening. Zij hebben een signalerende rol.
Signalerende rol scholen
De signalerende rol van scholen is te splitsen in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.
Basisschool
Basisscholen hebben vaak een zorgteam op schoolniveau. De leerlingenzorg kan ook bovenschools gestalte krijgen in een WSNS-verband (‘WSNS’ staat voor ‘Weer Samen Naar School’), waar wordt gekeken welke leerling extra aandacht of zorg, of speciaal onderwijs nodig heeft.
Voortgezet onderwijs
In het voortgezet onderwijs is het multidisciplinaire Zorg- en Adviesteam (ZAT) de plek voor vroegsignalering en ingrijpen. Personeel van de onderwijsinstelling kan hier signalen van probleemgedrag melden. Het ZAT beoordeelt of die signalen wijzen op de behoefte aan extra zorg voor een leerling. Zo snel mogelijk wordt de juiste hulp en ondersteuning voor de leerling, ouders en docenten ingeschakeld. Naast vroegsignalering, behoren consultatie, preventie, diagnostiek en indicatiestelling en het verzorgen van adequate hulp ook tot de taken van het ZAT. Net zoals het signaleren en effectief aanpakken van ongeoorloofd verzuim.
Zorg- en Adviesteam
In het ZAT werken professionals uit het onderwijs en de zorg, zoals leerlingbegeleiding, (school)maatschappelijk werk, jeugd-GGZ, leerplicht/RMC en politie. Er zijn korte lijnen met hulpverleningsinstellingen. Zij werken structureel samen om de zorg voor leerlingen zoveel mogelijk binnen de school te ondersteunen.
Gemeenten kunnen via de lokale educatieve agenda afspraken maken over de inzet van leerplicht, schoolmaatschappelijk werk en de vorming van ZAT’s.