LVB herkennen en communiceren
Een licht verstandelijke beperking is moeilijk te herkennen. Je ziet het bijvoorbeeld niet aan iemands uiterlijk. Vaak is er een vermoeden van een LVB, maar is een jongere niet getest. Bewust zijn dat iemand een LVB kan hebben en dit (h)erkennen, is een eerste stap. De volgende stap bestaat uit het aanpassen van de communicatie op het niveau van deze jongeren.
Hoe herken je een LVB?
Jongeren met een LVB zijn vaak streetwise. Ze weten zich op straat met hun vrienden prima te redden. Een LVB is dan ook niet makkelijk te herkennen. De moeilijkheden die deze jongeren hebben, lopen erg uiteen. Ze hebben bijvoorbeeld moeite met plannen, kunnen slecht omgaan met geld, en hebben moeite ingewikkelde taal te begrijpen. Hun probleemoplossend vermogen is kleiner en ze kunnen hun impulsen moeilijker controleren. Ook is langere termijn denken voor deze jongeren lastig.
Online LVB-Tour voor de strafrechtketen
Op de bijeenkomsten van de LVB-tour die het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) organiseerde voor de strafrechtketen stond de vraag centraal hoe je een licht verstandelijke beperking herkent. De introductie van René Vader (Nationale Politie) en de presentatie van Michiel Vermaak (arts voor verstandelijke gehandicapten) kun je in deze video terugkijken.
Tools herkennen LVB
Herkennen dat een jongere een LVB heeft, is de eerste stap. Een aantal tools helpen daarbij.
Intelligentietest
Om zeker te weten of iemand een LVB heeft, is een intelligentietest nodig. Zo’n test geeft de meest betrouwbare aanwijzing hiervoor. Maar dit kan of lukt lang niet altijd. Bijvoorbeeld omdat een jongere zich niet wil laten testen of omdat er geen geld voor is.
SCIL
Een ander betrouwbaar instrument is de Screener voor intelligentie en licht verstandelijke beperking (SCIL). Het is een korte screeningslijst die in 9 van de 10 gevallen een LVB goed voorspelt. SCIL gebruiken, kost ongeveer 15 minuten. De strafrechtketen werkt al met SCIL; zoals de Raad voor de Kinderbescherming, Halt, Reclassering en DJI. Ook de politie, het voortgezet onderwijs, huisartsen en andere hulpverleners kunnen de SCIL gebruiken.
Infosheet
Kun je deze instrumenten niet gebruiken en wil je toch een inschatting maken? Gebruik dan de praktische tips uit de infosheet Zicht op LVB jongeren. De reactie die een jongere geeft op deze vragen kan aanwijzingen geven of er sprake is van een LVB. Realiseer je wel dat dit geen officieel instrument is.
Handreikingen
De Hogeschool Leiden maakte 9 handreikingen om een LVB te herkennen en mee om te gaan, voor onder meer de politie en de jeugdreclassering. Ook als je niet tot deze doelgroep behoort, zijn de tips waar je op moet letten bij jongeren heel bruikbaar. Het Landelijk Kenniscentrum LVB heeft diverse tools voor signalering, screening en diagnostiek.
Medewerkers kunnen ook getraind worden in het herkennen van een LVB. Door samenwerking tussen scholen en gemeenten kan een LVB ook vroeg worden gesignaleerd en daardoor kunnen zij op tijd voor passende hulp zorgen.
Of leg bijvoorbeeld een handreiking LVB of andere factsheet neer bij het gemeenteloket, politiebureau of jongerenwerk. En bespreek met de medewerkers en andere collega’s met een publieksfunctie, wat een LVB is.
Communiceren met jongeren met een LVB
Jongeren met een LVB begrijpen vooral eenvoudige taal. Praat met ze op het niveau dat ze kunnen begrijpen. Zorg er ook voor dat het taalgebruik in brieven, folders en op de website van je organisatie eenvoudig en toegankelijk is.
De richtlijnen van Taal voor allemaal helpen je hierbij. Schrijf ook vaker op taalniveau B1. Meer tips over taalniveau B1 vind je op communicatierijk.nl.
Jongeren met een LVB hebben vaak ingewikkelde problemen. Dat maakt ze snel afhankelijk van langdurige en blijvende hulp op maat. Maar niet altijd. Soms kan een jongere met de minste begeleiding al heel veel. Lees in de column ‘Is LVB levenslang?’ hoe de minste begeleiding veel verschil maakt.
Wil je bepalen of een jongere een LVB heeft? Gebruik dan een van deze tools om LVB te herkennen.
