Nieuwe Wet seksuele misdrijven en online grensoverschrijdend gedrag onder jongeren
Online grensoverschrijdend gedrag is een moderne variant van een eeuwenoud probleem. Het internet biedt daders nieuwe mogelijkheden om slachtoffers te vinden, te bereiken en publiekelijk bloot te stellen. Jongeren dagen elkaar online zelfs uit tot grensoverschrijdend gedrag. Vanaf 1 juli 2024 is de nieuwe Wet seksuele misdrijven van kracht. Deze wet biedt betere bescherming voor slachtoffers van seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag, zowel offline als online.
Een jongerenwerker liet mij (Siènne Stoker, adviseur bij het CCV) laatst voorbeelden zien hoe jongeren via Tiktok challenges uitgedaagd worden om andere jongeren te intimideren en vernederen. Dit kan met fysiek geweld maar ook met het doorsturen van naaktfoto’s en video’s of andere vormen van seksuele intimidatie. Seksuele intimidatie in het openbaar, zowel offline als online, is met de komst van deze nieuwe wet strafbaar. De ernst van de straf hangt af van de inhoud, duur, frequentie en situatie. Daarnaast breidt de wet strafbare vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag uit, inclusief online activiteiten. Zo kan verkrachting niet langer verjaren en is misbruik van seksueel beeldmateriaal opgenomen in de wet.
Gendergerelateerd online grensoverschrijdend gedrag
Uit het onderzoek over gendergerelateerd online grensoverschrijdend gedrag van Movisie blijkt dat de impact van online pesten en seksuele intimidatie tot haatspraak en publieke vernedering (exposing) groot is. De impact varieert van psychische klachten tot gedragsveranderingen bij meisjes en vrouwen, zoals het vermijden van bepaalde activiteiten of het niet durven plaatsen van online content. Het artikel van Movisie illustreert deze problematiek met het Layluna Festival in juni 2024 waar een vlogger bezoekers opriep om islamitische meiden en vrouwen te filmen die zich ‘ongepast’ gedroegen. Dit leidde ertoe dat sommige vrouwen het festival niet meer durfden te bezoeken en anderen zich onveilig voelden uit angst om ‘exposed’ te worden.
Melding maken
Des te belangrijker is het dat de nieuwe Wet seksuele misdrijven het vergemakkelijkt om meldingen en aangiftes bij de politie te doen. Bewijs zoals sporen op het lichaam, camerabeelden en tekstberichten blijft essentieel. Slachtoffers kunnen terecht bij het Centrum Seksueel Geweld en Slachtofferhulp Nederland.
Landelijke Campagne
Het Rijk is gestart met een landelijke campagne om mensen te informeren over de nieuwe wet en het belang van wederzijdse instemming. Voor meer informatie over de wet, het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag en de campagne, kun je terecht op metelkaartrekkenwedegrens.nl.
Belangrijke aanpassingen in de wet
De belangrijkste aanpassingen in de wet zijn:
- Verkrachting kan niet langer verjaren.
- Openbare seksuele intimidatie, zowel online als offline, is nu strafbaar.
- Het misbruik van seksueel beeldmateriaal wordt nu als een seksueel misdrijf behandeld. Voor minderjarigen valt dit onder kinderpornografie.
- Seksueel contact doorzetten ondanks duidelijke signalen van de ander dat deze niet wil, is strafbaar.
- Het benaderen van kinderen onder de 16 jaar (en soms ook van 16-17 jaar in kwetsbare posities) voor seksuele doeleinden is strafbaar, zelfs voordat een ontmoeting wordt voorgesteld.
Bronnen: