Direct naar content

Toolbox Vroegsignalering en preventie

Deze toolbox bundelt kennis en hulpmiddelen over vroegsinalering en preventie van jeugdcriminaliteit. Handige tips, tools en kennis staan op één plek. Zo kun jij snel vinden wat je nodig hebt en direct aan de slag!

groep jongeren voor jeugdhonk

Jonge aanwas voorkomen

Het is belangrijk om jongeren die risico lopen of dreigen af te glijden naar criminaliteit (jonge aanwas) op tijd in beeld te krijgen. Dat lukt alleen als alle betrokken organisaties binnen de gemeente goed samenwerken.   

De procesregisseur Openbare Orde en Veiligheid (OOV) van de gemeente heeft hierin de leiding. Deze persoon zorgt voor een vaste samenwerking met alle partners die betrokken zijn bij de aanpak van jeugdgroepen. Met elkaar richten ze de vroegsignalering zo in, dat het ook lukt om de verschillende signalen op tijd te krijgen en op te volgen.   

Gebruik daarvoor deze vijf bouwstenen uit de handreiking ‘Zo krijg je samen zicht op jongeren’:

  • Inzet op de verbinding tussen professionals (mensen)
  • Inrichten van een organisatiestructuur (organisatie)
  • Investeren in vakmanschap, competenties en kennis (kennis)
  • Investeren in jongeren: contact en verbinding (jongeren)
  • Monitoren en bijsturen (ontwikkeling).   
Jongen en man lopen samen

Goed signaleren vraagt om bewustzijn

Sneller signalen herkennen dat jongeren verkeerde keuzes maken en in de criminaliteit terecht komen, of dreigen te komen, vraagt om bewustzijn én kennis.

Maar het echte werk begint pas daarna. Want wat doe je als je eenmaal signalen hebt ontvangen? Waar kun je de signalen rapporteren en met wie deel je informatie?

De stappen voor doeltreffend signaleren zien er zo uit:  

  • Bewust worden
  • Waarnemen
  • (Risico’s) signaleren 
  • Rode vlaggen delen 
  • Rangschikken van signalen
  • Opvolgen van rode vlaggen 
  • Terugkoppelen.

Risicosignalen afglijden naar criminaliteit

Sommige signalen kunnen erop wijzen dat een jongere een risico vormt voor zichzelf en/of de samenleving. Of dat hij dreigt af te glijden naar criminaliteit. Deze signalen zijn vaak subtiel; je moet er bewust op letten om ze te zien. Als een signaal wijst op een risico, is dat mogelijk een rode vlag. Signalen kun je op meerdere vlakken zien:  

  • Persoonlijkheid en gedrag
  • Psychologische factoren 
  • Opleiding, werk, economische omstandigheden
  • Online gedrag  
  • Levensstijl 
  • Sociale bindingen  
  • Criminaliteit 
  • Overige sociale factoren.  

Voorbeelden op al deze vlakken vind je terug in de handreiking ‘Zo krijg je samen zicht op jongeren’. 

Gegevens delen tijdens vroegsignalering: wat mag wel en niet?

Bij het delen van gegevens moeten alle organisaties zich houden aan de privacywet, zoals de AVG. Wat wél gedeeld mag worden, hangt af van de taken en bevoegdheden die elke organisatie heeft. Die staan in wetten zoals de Gemeentewet, Leerplichtwet, Jeugdwet, Wmo en de Wet politiegegevens.  

Voor organisaties die samenwerken aan de aanpak van jeugdgroepen zijn de regels vastgelegd in het Modelconvenant jeugdgroepaanpak. Daarin staat ook dat het mogelijk is om een gezamenlijk casusoverleg te houden.  

Wil je weten hoe, met wie, waar en welke gegevens je mag uitwisselen? Kijk dan bij het onderdeel ‘Signalering – Verbeter met elkaar het zicht op jongeren’ van de handreiking ‘Zo krijg je samen zicht op jongeren’.

Op de pagina ‘Verwijzingen naar wetgeving’ in deze handreiking vind je een aantal wettelijke regels op een rij. 

jongen met hoodie

Ingroeien en rekruteringsprocessen jeugdcriminaliteit

Bekijk ook de animatie over ingroeimechanismen en rekruteringsprocessen.

Neem contact met ons op

"*" geeft vereiste velden aan