Onderzoek Nederlandse jeugdcriminaliteit: minder blootstelling aan risicogedrag leidt tot een daling

In het Tijdschrift Criminologie is een nieuw onderzoek naar Nederlandse jeugdcriminaliteit gepubliceerd. Hierbij is gebruikgemaakt van de cijfers over jeugddelinquentie die jongeren zelf rapporteren: de Monitor Zelfgerapporteerde Jeugdcriminaliteit.

Beschrijving

Volgens politiestatistieken daalt de Nederlandse jeugdcriminaliteit na 2007 jaarlijks. Zo is het aandeel minderjarige verdachten in 2014 met 64 procent afgenomen ten opzichte van 2007. Verklaringen voor de daling richten zich vooral op veranderingen in samenlevingsfactoren (ook wel macro-factoren), zoals toegenomen welvaart, meer gerichte inzet van politie, of daling in alcoholgebruik. In het nieuwe onderzoek wordt gekeken of de daling klopt en of de verklaringen hiervoor overeenkomen of dat er (ook) andere verklaringen zijn.

Conclusie

Uit de cijfers van het nieuwe onderzoek blijkt dat in de periode 2005-2015 inderdaad een afname van jeugdcriminaliteit te zien is. Deze daling lijkt verklaard te worden door veranderingen in risico- en beschermende factoren bij 12- tot 18-jarigen.Bij de veranderingen in deze factoren wordt in het onderzoek gekeken naar enerzijds de blootstelling aan deze factoren en anderzijds de gevoeligheid.

Uit de resultaten blijkt dat de afname in (zelf gerapporteerde) jeugddelinquentie, zowel algemene als ernstige delinquentie, niet wordt verklaard door veranderingen in gevoeligheid voor diverse factoren. Een mogelijke verklaring zou wel zijn dat jongeren over de tijd gemiddeld aan mínder risico- en méér beschermende factoren zijn blootgesteld.

Jongeren geven bijvoorbeeld aan minder blootgesteld te worden aan risicofactoren, zoals alcoholgebruik en delinquente vrienden, terwijl ze meer beschermende opvoedingsfactoren rapporteren, zoals ervaren emotionele steun, betrokkenheid en monitoring door ouders, dan jongeren uit eerdere cohorten.

Onder ernstig delinquente jongeren blijft de blootstelling aan individueel risicogedrag en delinquente vrienden stabiel. Er zijn minder jongeren die tot deze groep gerekend kunnen worden, maar degenen die overblijven plegen nog wel even vaak delicten en deze zijn nog even zwaar als bij eerder gebeurtenissen.

De resultaten van dit onderzoek lijken te wijzen op een veranderende sociaal-culturele houding ten aanzien van risicogedrag, waaronder delinquentie, wat een aanvullende verklaring kan bieden voor de daling in de jeugdcriminaliteit.