Aanpak Top600 Amsterdam

De doelstelling van de Top600 is om veelplegers en hun directe omgeving van het criminele pad af te halen en/of te houden. Dit moet gebeuren door deze jongeren een beter perspectief te bieden en te voorkomen dat broertjes en zusjes het slechte voorbeeld volgen.

Dit gaat via de volgende 3 hoofdlijnen die met elkaar samenhangen:

1. Vermindering recidive op high impact crimes (HIC)
   Snel, streng en consequent straffen en slim gebruik maken van de combinatie straf en zorg.
2. Verbeteren toekomstperspectief
   Uitgebreid screenen van aangehouden of veroordeelde daders om te voorkomen dat ze opnieuw de fout in gaan. Ze krijgen hulp aangeboden om hun leven weer op orde te krijgen.
3. Voorkomen van de instroom van broertjes en zusjes
   Bezoeken van de gezinnen van de veelplegers. Snel ingrijpen om te voorkomen dat broertjes en zusjes ook in de criminaliteit belanden.

De Top600-aanpak werkt met een programmabudget. Elke betrokken organisatie levert hier aan aandeel in. Ruim 40 organisaties werken samen aan de aanpak. De afspraken over de samenwerking, besluitvorming en informatiedeling bij de uitvoering zijn vastgelegd in een convenant.

Regisseur

Iedere persoon op de Top600-lijst krijgt een eigen regisseur. Dat is een medewerker van een van de samenwerkende organisaties. De regisseur bouwt en onderhoudt het netwerk, verzamelt en deelt informatie, zorgt voor een gezamenlijke focus, jaagt het proces aan, bewaakt dit en neemt waar nodig het initiatief tot opschaling. De regisseur neemt geen taken over van andere partners, maar brengt de werelden van zorg en veiligheid bij elkaar en stuurt op resultaten voor de persoon die hij of zij in regie heeft.

De Top600 is gebaseerd op de inzet op de drie w’s: wonen, werk en wederhelft. Hiervan is bekend dat deze de kans op recidive vermindert en gedragsverandering tot stand brengt.

Een essentiële pijler in de aanpak is de ketenregie. Want de aanpak staat of valt met de vaardigheid van de ketenregisseur om het traject van een deelnemer in goede banen te leiden. Regiehouderschap is in de Top600-aanpak dan ook niet een rol die je er even bij doet, maar een functie, waarvoor specifieke competenties nodig zijn. De werkwijze van de regisseur kenmerkt zich onder meer door aandacht en een scherpe focus, creatief maatwerk, intensieve samenwerking, een persoonlijke verantwoordelijkheid die sterker is dan organisatorische grenzen, een grote dynamiek in het werk en een proactieve aanpak.

De Top600-aanpak richt zich op jonge veelplegers, tot 30 jaar. Aan de hand van criteria van de politie en het Openbaar Ministerie wordt de Top600-lijst voor HIC misdrijven opgesteld. Alle personen op deze lijst ontvangen persoonlijk een brief met de mededeling dat ze op de Top600-lijst staan.

De personen die op deze lijst terecht komen, voldoen aan de volgende criteria:

• In de laatste 5 jaar aangehouden als verdachte voor een high impact-delict: een overval, straatroof, woninginbraak, zware mishandeling, moord/doodslag of openlijke geweldpleging tegen personen.
• In de laatste 2 jaar verdachte geweest van een misdrijf.
• In de laatste 5 jaar voorgeleid aan een rechter-commissaris.
• In de laatste 5 jaar minimaal 3 keer in aanraking gekomen met het Openbaar Ministerie en veroordeeld tot een straf.
• Voor jeugdige plegers (onder de 21 jaar) wijken de criteria hier iets van af. Zij komen op de lijst als ze de afgelopen 5 jaar minimaal 2 keer met het Openbaar Ministerie in aanraking zijn geweest en zijn veroordeeld tot een straf. Bij een veroordeling voor een HIC-delict kan dit ook na de eerste veroordeling.

Voor gewelds-en drugsdelicten worden specifieke criteria aangehouden. Deze zijn terug te vinden op de website van de gemeente Amsterdam.

Om de aanpak te kunnen uitvoeren zijn de volgende randvoorwaarden van belang:

• Programmateam met ondersteuning op beleid, operatie, analyse, ondersteuning en evaluatie.
• Bereidheid en draagvlak bij de samenwerkende organisaties om capaciteit te leveren aan het samenwerkingsverband.
• Regisseurs die zijn opgeleid om ketenregie te voeren.

Op basis van het verschenen onderzoek van het WODC ‘De effectiviteit van de Top600- aanpak’ wordt de de aanpak opnieuw beoordeeld.