Jeugdcriminaliteit wijkgericht en domeinoverstijgend aanpakken
Niet alle kinderen en jongeren hebben dezelfde kansen of staan bloot aan dezelfde risico’s. Om ervoor te zorgen dat kwetsbare jeugdigen niet afglijden in de criminaliteit slaan gemeenten, private en publieke partners en het Rijk de handen ineen. Samen geven ze invulling aan een integrale aanpak. Belangrijke punten bij deze integrale aanpak zijn: focus, bewezen interventies inzetten en een combinatie van preventie, educatie, arbeidstoeleiding en re-integratie.
Extra inzet op wijken
Aanvullend op de huidige preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit en georganiseerde criminaliteit, pakt het ministerie van Justitie en Veiligheid ook in een aantal extra wijken de jeugdcriminaliteit domeinoverstijgend en wijkgericht aan.
Preventie met gezag
De preventieve aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit en de preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit vormen samen de Justitie en Veiligheid brede preventieaanpak. Deze heeft als doel om de voedingsbodem voor (georganiseerde en ondermijnende) criminaliteit weg te nemen.Ook wil het zorgen dat jongeren weerbaar worden gemaakt tegen criminaliteit of daarin niet verder afglijden.
In 2022 is gestart met een domeinoverstijgende preventieve en wijkgerichte aanpak in 15 gemeenten en 16 wijken. Gemeenten en de lokale, regionale en justitiële partners vervullen hierin een sleutelrol. Met deze aanpak wordt ook aangesloten bij andere trajecten zoals het Actieplan Wapens en jongeren en het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid.
Inzet van interventies
In gemeenten en wijken waar de jeugdproblematiek groot is of waar de toename van de problematiek door ingrijpen is te voorkomen, zet het ministerie van Justitie en Veiligheid effectief bewezen en kansrijke interventies in, zoals ‘Alleen jij bepaalt wie je bent’, ‘Integrale Persoonsgerichte Toeleiding naar Arbeid’ en de re-integratieofficier. Ook het jongerenwerk is een belangrijke structurele basisvoorziening. Het draagt bij aan het versterken van de beschermende factoren bij jongeren.
Jongerenwerk voor de 2%
Jan Dirk de Jong schreef onlangs een position paper met de titel ‘Jongerenwerk voor de 2%. Over wat werkt en wie werkt in jongerenwerk om recidive te voorkomen en sociale problematiek te verminderen’.
Hierin legt hij uit welke jongeren geduid kunnen worden als de 2%. Het gaat hier om een relatief kleine groep jongeren en jongvolwassenen ten opzichte van het grotere geheel. Deze groep heeft een groot effect op de lokale veiligheidsbeleving. Andere jongeren voelen zich door hen onveilig op straat, op school en in jongerencentra. Deze 2%-jongeren (en het gezin) drukken bovendien zwaar op de budgetten van het veiligheids- en sociaal domein (Jong, J.D.A de (2022). Jongerenwerk voor de 2%, blz. 13)
De Jong laat met voorbeelden zien dat jongerenwerk voor de 2% een lastige opgave is. Dit speelt op gemeentelijk niveau, maar ook tussen afdelingen binnen de gemeente en tussen professionals die jongerenwerk leveren.
Stevig beroep op jongerenwerk
De Jong kaart in zijn position paper ook aan dat er een stevig beroep wordt gedaan op het jongerenwerk. Bijvoorbeeld kernpartner zijn in het convenant jeugdgroepaanpak. Maar ook dat het jongerenwerk een centrale positie lijkt te moeten innemen in het voorkomen dat jongeren doorgroeien in de georganiseerde (drugs)criminaliteit. Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft daarvoor een brede preventieve aanpak ‘Preventie met Gezag’ opgesteld om dit te voorkomen. De Jong geeft aan dat het voor zich spreekt dat er een beroep wordt gedaan op het jongerenwerk, gezien de oorspronkelijke doelgroep: de kwetsbare jeugd (Jong, J.D.A de (2022). Jongerenwerk voor de 2%, blz. 24-25).
Sociaal Werk Nederland deed een oproep aan jongerenwerkorganisaties om vanuit een gezamenlijke visie plannen in te dienen voor de aanpak van deze 2%-doelgroep.
Bronnen:
Vaststelling van de begrotingsstaten van het ministerie van Justitie en Veiligheid VI) voor het jaar 2023), 36 200 VI
De position paper van J.D. de Jong (onder onderzoeksrapporten en position papers)