Online geweldplegers worden vaak ook slachtoffer

Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het is gebaseerd op de International Self-Report Delinquency Study 4 (ISRD-4) en biedt een eerste verkenning van zowel pleger- als slachtofferschap van online delicten onder jongeren in het voortgezet onderwijs.

Meisjes vaker slachtoffer

Uit de resultaten blijkt dat 12,9% van de jongeren één of meerdere keren een online delict heeft gepleegd, zoals het versturen van kwetsende berichten of het delen van intieme beelden zonder toestemming. Daarnaast heeft 26,2% van de jongeren aangegeven slachtoffer te zijn geweest van online geweld. Jongens plegen gemiddeld vaker online delicten dan meisjes, terwijl meisjes vaker slachtoffer zijn. Er blijkt daarnaast geen significant verband te zijn tussen migratieachtergrond en pleger- of slachtofferschap.

Situationele Actietheorie

Om online geweld onder jongeren beter te begrijpen, werd in het onderzoek de Situationele Actietheorie (SAT) van criminoloog Per-Olof Wikström toegepast. Deze theorie stelt dat crimineel gedrag voortkomt uit de interactie tussen individuele kenmerken (zoals morele normen en zelfcontrole) en omgevingsfactoren (zoals blootstelling aan criminele situaties). Jongeren die minder strikte morele normen hebben en vaker worden blootgesteld aan risicovolle online omgevingen, hebben een grotere kans om online delicten te plegen.

Verder onderzoek naar preventie cybercrime

Toch blijkt dat de verbanden tussen deze factoren en online geweld zwakker zijn dan bij offline criminaliteit. Dit suggereert dat andere mechanismen een rol spelen. Voor een beter begrip van de oorzaken en effectieve preventiemaatregelen is verder onderzoek noodzakelijk, vooral naar de specifieke dynamieken die online crimineel gedrag beïnvloeden.