Van likes tot lessen: Blootstelling aan drugsbeelden op sociale media en mogelijkheden voor online drugspreventie op TikTok

Trimbos deed onderzoek naar de blootstelling aan drugsbeelden op social media en de mogelijkheden voor online drugspreventie op TikTok. Het onderzoek bestond uit twee delen. Het eerste deel richtte zich op de manier waarop jongeren (16-18 jaar) via sociale media blootgesteld worden aan de verkoop van drugs. Het tweede deel richtte zich op de effectiviteit van online drugsgerelateerde preventieboodschappen gericht op jongeren (16-18 jaar).

Aanleiding voor het onderzoek zijn de signalen dat jongeren steeds meer online, en met name via sociale media, op verschillende manieren worden verleid om drugs te kopen. Blootstelling aan zowel de marketing van drugs, als aan de grote hoeveelheid drugsuitingen op sociale media kunnen de drempel verlagen om drugs te gaan gebruiken. Hoe dit in zijn werk gaat in Nederland en wat jongeren beweegt om dit wel of niet te doen is tot op heden nog niet bekend.

Conclusies

• TikTok heeft een groot potentieel voor drugspreventie, met name voor mensen die drugs gebruiken of interesse hebben om drugs te gebruiken. Met preventieve video’s kan een groot bereik worden gegenereerd
• Het inzetten van preventieve video’s op TikTok biedt veel mogelijkheden. De engagement van de video’s kunnen een indicatie geven van wat er leeft en speelt onder de kijkers, wat voor misverstanden er zijn en hoe ze over drugsgerelateerde kwesties denken. Community management kan daarbij helpen om misinformatie te corrigeren en mensen te sturen naar de juiste informatie.

Aanbevelingen

• Het blijft onduidelijk hoe de route van het eerste contact voor het aankopen van drugs tot de uiteindelijke transactie verloopt en welke rol beelden gerelateerd aan drugsverkoop hierin spelen. Ook is niet duidelijk welke middelen via de verschillende kanalen worden aangeboden en wat motieven zijn voor het kopen van drugs via sociale media, bijvoorbeeld in tegenstelling tot Whatsapp of Telegram. Trimbos stelt daarom voor om een verdiepend kwalitatief onderzoek uit te voeren naar het aankoopproces van drugs via sociale media en de motieven voor de aankoop van drugs via verschillende socialemediakanalen.
• Het is nog onbekend wat de daadwerkelijke impact en neveneffecten van TikTok-video’s zijn op bijvoorbeeld gedrag of risicoperceptie. Trimbos stelt daarom voor om het TikTok-account van Drugsenuitgaan uit te breiden om zo preventieve boodschappen over (uitgaans)drugs en veilig uitgaan te kunnen verspreiden.