Trends in online criminaliteit onder jongeren: een vergelijking tussen 2021 en 2023
De nieuwste Veiligheidsmonitor (2023) werd onlangs gepubliceerd. Dit grootschalige bevolkingsonderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid en het Centraal Bureau voor de Statistiek. Meer dan 180 duizend personen van 15 jaar en ouder namen hieraan deel. Dit levert een uitgebreide en representatieve dataset op over slachtofferschap.
door Siènne Stoker
Opvallend is dat jongeren tussen de 15 en 25 jaar anderhalf keer zo vaak slachtoffer zijn van online criminaliteit in vergelijking met andere leeftijdsgroepen. In dit artikel zoom ik verder in op de groep jongeren en leg ik de cijfers van de Veiligheidsmonitor 2021 naast dit van 2023.
Algehele daling van online criminaliteit
Het goede nieuws is dat de totale betrokkenheid van jongeren bij online criminaliteit licht is afgenomen van 19,5% naar 18,2%. Dit suggereert mogelijk een verschuiving in gedrag of bewustwording onder jongeren. Maar dit blijft een aanname omdat dit niet direct uit de cijfers is op te maken.
Stijging van online oplichting en fraude
Hoewel het totale percentage online criminaliteit is gedaald, is het percentage voor online oplichting en fraude licht gestegen van 8,6% naar 8,8%.
Hacken neemt af
Het percentage hacken is aanzienlijk gedaald van 8,5% naar 6,3%. Deze daling kan samenhangen met de focus van verschillende partijen zoals de politie op talentontwikkeling van it-vaardige jongeren via diverse interventies zoals Re-B00tcmp.
Lichte toename bedreiging en stalking
Het percentage bedreiging is gestegen van 2,3% naar 2,5%, en het percentage stalking is gestegen van 1,1% naar 1,2%. Shamesexting en pesten namen ook toe. Onlangs verscheen er een mooi en ingrijpend filmpje vanuit KPN (Stukje van Mij) waarin de impact van shamesexting maar al te goed duidelijk wordt.
Gelijke percentages voor identiteitsfraude en phishing
Identiteitsfraude en phishing blijven stabiel op 0,7% respectievelijk 0,4%.
Ondanks een algehele daling in online criminaliteit, zijn jongeren ongeveer anderhalf keer zo vaak slachtoffer van online criminaliteit in vergelijking met de andere leeftijdsgroepen (25 jaar en ouder). Het verschil is het grootst bij online bedreiging en intimidatie en bij hacken. Binnen de groep jongeren valt de toename in online bedreiging en intimidatie ook op. Er is verdere analyse nodig op de gegevens om te kunnen stellen of we hier spreken van significante verschillen tussen de ontwikkelingen. Los van de verschillen benadrukken de cijfers het belang van de inspanningen van gemeenten, politie, het CCV en andere partners die zich inzetten om online criminaliteit (gedigitaliseerde criminaliteit en cybercrime) te verminderen en de jongeren te begeleiden naar een veilige online leefwereld.
Bronnen: Veiligheidsmonitor 2021 – CBS en Veiligheidsmonitor 2023 – CBS