Je grootste nachtmerrie of je beste vriend?
AI (Artificial Intelligence) is toegankelijker dan ooit en is al diep geworteld in de leefwereld van onze jongeren. Voor veel ouders en leraren is dit een zorg. Je hebt het vast in het nieuws gezien; jongeren maken werkstukken en schoolopdrachten met behulp van AI. Ze hoeven alleen de juiste opdracht in te typen en de tekstgenerator neemt het denken en schrijven over. Er gaat een wereld voor jongeren open, maar aan deze nieuwe wereld kleven ook gevaren.
ChatGPT is een tekstgenerator die is ontwikkeld door OpenAI. De tekstgenerator, eigenlijk een soort chatbot, kan worden ingezet om vragen te beantwoorden, teksten te generen, gesprekken te voeren en informatie te verstrekken. ChatGPT is getraind om steeds slimmer te worden en haalt informatie uit boeken, websites en artikelen. Binnen enkele seconden heeft het model voor je nagedacht en de oplossingen op een rij gezet. Dat is super handig en scheelt enorm veel werk.
Het nadeel is dat dergelijke AI-modellen ook gebruikt worden voor misbruik en manipulatie. Denk hierbij aan het creëren van spam, nepnieuws of kant-en-klare pakketten waarmee bijvoorbeeld DDos-aanvallen worden gepleegd.
“De gang in lopend voel ik de ogen op mij gericht. Ik hoor gelach. Had ik toch een andere trui aan moeten doen? Ik open mijn kluisje en loop door naar de les.”
ChatGPT geïntegreerd in Snapchat
ChatGPT is een samenwerking aangegaan met Snapchat. Snapchat is een van de belangrijkste communicatiemiddelen onder jongeren. Jongeren die gebruik maken van deze app, hebben nu toegang tot de chatbot ‘My AI’. De meeste jongeren hebben dus al kennis gemaakt met AI. Jongeren in ontwikkeling zijn kwetsbaar en kunnen niet altijd inschatten wat echt is en wat niet. Hoewel de taalmodellen zelflerend zijn en zijn ingesteld om onjuiste en controversiële informatie niet te verspreiden, kan dit nog wel eens gebeuren. Snapchat stelt recent aanpassingen te hebben doorgevoerd. Jongeren die beginnen te chatten met My AI, krijgen nu een bericht te zien waarin staat dat het om een experimentele chatbot gaat. Jongeren zien hierdoor dat het niet gaat om een echt persoon.
“Ik zie een glimp van het beeldscherm van de klasgenoot voor mij. Mijn huid kleurt rood. Dat, dat ben ik. Maar ik heb die foto nooit van mezelf gemaakt. De klas lacht tot de leraar binnenstapt.”
Kunstmatig gefabriceerd beeldmateriaal en sextorsion
Leuk zo’n tekstgenerator. Maar naast ChatGPT bestaat er ook DALL-E-2. Beiden zijn onderdeel van OpenAI. Deze generator maakt super realistische afbeeldingen en kunst op basis van een taalopdracht of afbeeldingen. Benieuwd hoe een vliegende big eruit ziet? Of zou je eens paard in de ruimte willen zien galopperen? Het kan allemaal. Dit is natuurlijk waanzinnig gaaf. Maar wat nou als iemand je afperst met kunstmatig gefabriceerde naaktfoto van jou (sextortion)? Je kunt namelijk ook een foto uploaden om te bewerken.
Wetenschappers roepen op om de ontwikkeling een halt toe te roepen.
Meer dan 1000 Tech Leaders en wetenschappers maken zich zorgen over de ontwikkelingen rondom kunstmatige intelligentie. Momenteel is er een race om de meest innovatieve en krachtige AI’s te ontwikkelen die slimmer zijn dan de mens. De experts schreven in een brief dat de ontwikkelingen rondom onvoorspelbare en ongeremde modellen AI een (tijdelijke) halt toe moet worden geroepen. Dit betekent niet dat de hele ontwikkeling stil moeten worden gelegd. Zo schreven ze “Maak bestaande state of the art systemen nauwkeuriger, veiliger, beter interpreteerbaar, transparant, robuust en betrouwbaar.”
“Ik vlucht de klas uit. De leraar loopt achter me aan. Met tranen in mijn ogen vertel ik hem wat me net is overkomen.”
Leren over online veiligheid
AI kan dus onder andere gebruikt worden om foto’s en video’s te bewerken om daarmee anderen te pesten of te manipuleren, nepnieuws te verspreiden en cybercrime tools te generen. Het is belangrijk dat jongeren leren over online veiligheid, privacy-instellingen, het herkennen van manipulatie en het maken van weloverwogen beslissingen bij het delen van persoonlijke informatie en het gebruik van het internet.
Hulp bij (vermoeden) van sextorsion of andere vormen van online haat? Kijk eens op de website van Slachtoffer Hulp Nederland.
Bronnen
Siènne Stoker
Siènne bijt zich graag vast in een onderwerp en weet daar met haar vindingrijkheid en flair altijd de juiste draai aan te geven. Ze is omgevingsbewust waardoor ze goed zicht heeft op de context bij complexe vraagstukken. Ze laat zich daarbij graag leiden door haar moreel kompas en rechtvaardigheidsgevoel. Het thema ‘jeugd en cyber’ is haar dan ook op het lijf geschreven.