Jeugdcriminaliteit in de schijnwerpers: hoe kunnen we jongeren weer op het rechte pad krijgen?
Jeugdcriminaliteit is een ernstig probleem dat in Europa in de media veel aandacht krijgt. Een paar voorbeelden van berichten die op dezelfde dag werden gepubliceerd. NPO Radio 1 kopte dat Zweedse bendes steeds jongere leden ronselen. RTV Utrecht berichtte over drie overvallen in een week tijd. Rijnmond schreef een nieuwsbericht over de explosiepiek. Van de aangehouden verdachten is de helft jonger dan 23 jaar. Twintig procent van hen is minderjarig. Sommige verdachten zijn tussen de 13 en 14 jaar oud en plegen deze aanslagen voor een paar honderd euro.
Column door Nicole Langeveld, adviseur jeugdcriminaliteit
Na een jarenlange daling in het aantal jeugdige verdachten en daders, lijkt dit aantal te stabiliseren (bron: kamerbrief). Sinds 2010 halveerde het aantal jeugdige verdachten. Als het gaat om daders van ernstig geweld, zien we tussen 2018-2021 een lichte toename onder minderjarige daders (maar met aantallen nog steeds ver onder het niveau van 2010), terwijl dit bij jongvolwassen daders (18 tot 23 jaar) stabiel bleef. Ook al weten we dat het om een relatief kleine groep gaat, deze zorgt wel voor veel ellende. Professionals in de zorg, binnen het welzijnswerk en onderwijs, maar ook in de strafrechtketen hebben hier hun handen vol aan.
Jeugdcriminaliteit in de schijnwerpers
Op socialevraagstukken.nl schrijft lector Peer van der Helm dat jeugdcriminaliteit volop in de schijnwerpers staat. Niet alleen grote steden maar ook de kleinere steden worden geconfronteerd met toenemend geweld op straat, dat door steeds jongere daders wordt gepleegd. Van der Helm geeft aan dat er meer dan alleen therapie nodig is om jeugdcriminaliteit terug te dringen. Hij vindt dat ook de samenleving moet veranderen. Door af te stappen van de ieder-voor-zich mentaliteit, discriminatie en de uitsluiting in onze samenleving serieus te nemen. Ik wil daar bestaanszekerheid aan toevoegen.
Jongeren zonder bestaanszekerheid zien vaak geen andere keuze dan het criminele pad te kiezen
Bestaanszekerheid voor basisbehoeften
In het NRC van 25 september schrijft Bart Funnekotter dat bestaanszekerheid een buzzword is. Een oud modewoord dat eigenlijk al eeuwen een politiek issue is. Bestaanszekerheid betekent dat iedereen in Nederland recht heeft op voldoende inkomen en sociale ondersteuning om te kunnen voorzien in basisbehoeften. Hoewel bestaanszekerheid in Nederland over het algemeen goed is geregeld, zijn er nog steeds uitdagingen. Bijvoorbeeld de groeiende kloof tussen arm en rijk dat kan leiden tot ongelijke kansen. Volgens het Centraal Planbureau leeft 6,2% van de Nederlandse kinderen in armoede. Zonder aanvullend beleid stijgt dit percentage in 2024 naar 7%. Jongeren zonder bestaanszekerheid zien vaak geen andere keuze dan het criminele pad te kiezen.
In een eerder blog schreef ik al: “Investeer daarom in huishoudens en gezinnen en zorg dat zo min mogelijk inwoners diep in de schulden raken. Want bij schulden ligt criminaliteit heel makkelijk op de loer, zeker in kwetsbare buurten. Als samenleving hebben we juist in deze tijd weerbare en veerkrachtige inwoners nodig.”
Armoedebestrijding om jeugdcriminaliteit aan te pakken
Armoedebestrijding is een waardevol instrument in de aanpak van jeugdcriminaliteit. Uit onderzoek weten we dat armoede voorkomen niet alleen de bestaanszekerheid van gezinnen vergroot, maar dat het ook kan helpen bij het verminderen van criminaliteit. En ja, een aantal jongeren zal altijd voor het snelle geld gaan, dat kun je simpelweg niet voorkomen.
Met de inzet van gerichte maatregelen om armoede tegen te gaan, vergroot je de bestaanszekerheid van gezinnen. Dan pas maken we een flinke sprong voorwaarts. Natuurlijk is dat geen eenvoudige opgave. Dit vraagt om een nog betere samenwerking tussen overheden, organisaties en individuen. Als team Veiligheid en Zorg én als Jeugdteam binnen het CCV doen we hier ons best voor. Elke dag zetten we ons in voor een samenleving zonder slachtoffers en daders.
Nicole Langeveld
Nieuwsgierig geworden wat het CCV voor jou als professional kan betekenen? Bel of mail me tijdens kantooruren.