Recensie: de Jeugdkantine over jeugdcriminaliteit

Presentator Rida Deraoui stelt dat het betreden van het criminele pad vaak geleidelijk gebeurt. “Het begint vaak natuurlijk heel klein. Het kan heel simpel een geval zijn van op de verkeerde plek op het verkeerde moment. Voordat je het weet zit je in het circuit.” Dat is wat hij in zijn eigen omgeving ziet gebeuren. Hij benadrukt de rol van groepsdruk en toevallige omstandigheden als factoren die ervoor zorgen dat iemand in de jeugdcriminaliteit terecht komt.    

Co-presentator Nienke de la Rive Box voegt toe dat ze vroeger als vrijwilliger in jeugdgevangenissen werkte. Ze vertelt: “Wij leerden dat deze kinderen niet slecht zijn. Ze hebben een gebrek aan liefde en dat geloof ik zeker.” Wel zegt ze erbij dat dit natuurlijk niet voor iedereen geldt.    

Beïnvloeding van oudere jongeren

Wesley Jeffers, jeugdagent in Amsterdam-Zuidoost, kan zich vinden in de stelling. Hij legt uit hoe eenvoudig jongeren in de criminaliteit terecht kunnen komen. Vaak speelt de beïnvloeding van oudere jongeren een rol. Maar ook ontvangen jonge jongens en meisjes cadeautjes zoals snus (nicotinetabak), waar ze later iets voor ‘terug moeten doen’ (in de negatieve zin). 

Connectie maken  

Jeffers vertelt hoe hij probeert om preventief het verschil te maken. Dat doet hij door vroeg in te grijpen en met jongeren in gesprek te gaan. Hij vertelt het opvallende verhaal van een jonge verdachte die hij met een vuurwapen aantrof. Jeffers: “Ik vroeg hem waarom hij zich genoodzaakt voelde om met een vuurwapen in een auto te zitten. Ik was de allereerste die dat aan hem vroeg.” Op zo’n moment maakt hij als jeugdagent een connectie met de jongere en kunnen ze samen een gesprek hebben. Jeffers: “Ik keur de mens niet af, ik keur het gedrag af. En daarover kunnen wij in gesprek gaan.”  

Jeugdcriminaliteit is complex probleem

Timo van der Pol, therapeut en onderzoeker, heeft meer twijfels over de stelling. Van der Pol: “Het ligt aan je omgeving, met de personen waarmee je omgaat. Als je omgaat met slechte personen, dan kan het wel zo zijn dat je sneller in de criminaliteit belandt natuurlijk. Maar dat geldt niet voor iedereen. Ik geloof dat een persoon zelf de keuze kan maken om de criminaliteit in te gaan.” Van der Pol benadrukt wel dat jeugdcriminaliteit een complex probleem is dat vaak voortkomt uit een combinatie van factoren zoals armoede, gebrek aan perspectief en traumatische ervaringen.    

Sinds 2010 is jeugdcriminaliteit meer dan gehalveerd. Wel is er een toename in specifieke vormen van criminaliteit zoals cybercrime en steekincidenten die een grote maatschappelijke impact hebben en het gevoel van onveiligheid versterken. “In bepaalde delen van Nederland neemt de ongelijkheid toe, en dat zien we terug in de jeugdcriminaliteit,” aldus Van der Pol.

Aandacht en ondersteuning

Danisa Latuhihin, jeugdadviseur bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid, beluisterde de podcast. Zij deelt de mening van Thimo van der Pol dat jongeren niet altijd snel in de criminaliteit belanden. “Het hangt af van een complex samenspel van factoren, zoals sociale omgeving, opvoeding, persoonlijkheidskenmerken en de mate waarin jongeren worden gezien en aandacht en ondersteuning krijgen. Hoewel sommige jongeren kwetsbaar kunnen zijn voor negatieve invloeden, geloof ik ook dat met de juiste begeleiding, positieve rolmodellen en preventieve maatregelen een groot gedeelte van de jongeren in staat is om gezonde en constructieve keuzes te maken. Het is essentieel dat jongeren de aandacht en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Investeren in preventie en toekomstperspectief bieden zijn daarom cruciaal om hen te helpen hun eigen positieve pad te volgen.”  

Samen met je partners in een vroeg stadium zicht krijgen op risicojongeren? Gebruik de CCV-handreiking ‘Zo krijg je samen zicht op jongeren’, met een mooi overzicht van risicofactoren én beschermende factoren voor jeugdcriminaliteit.