Meer jongeren met wapen op zak
De politie maakt zich zorgen over het aantal minderjarigen dat wordt aangehouden voor verboden wapenbezit. Dit aantal is de afgelopen jaren sterk gestegen. De politie houdt dagelijks gemiddeld 3 tot 4 minderjarigen aan omdat zij een verboden wapen bij zich hebben. “In 4 jaar tijd hebben we in totaal ruim 3.500 verboden wapens in beslaggenomen. Dat is een zorgelijke ontwikkeling. Het dragen van wapens mag nooit normaal worden gevonden”, zegt Martin Sitalsing, portefeuillehouder Zorg en Veiligheid bij de politie.
Het afgelopen jaar hield de politie 1.268 jongeren tot en met 17 jaar aan wegens verboden wapenbezit. In 2019 waren dat er nog 315. In de cijfers is ook bezit van verboden vuurwerk meegenomen, dit vormt een aanzienlijk deel van het totaal. Maar dit aandeel neemt wel af (circa 74% in 2019 tegen ruim 50% in 2022).
Wapenbezit onder jongeren
Het aantal inbeslagnames van messen en andere steekwapens steeg in 4 jaar tijd van 33 tot 355 stuks. Dat is ruim 10 keer zoveel. In dezelfde periode vervijfvoudigde het aantal vuurwapens dat de politie in beslag nam: van 27 in 2019 naar 144 in 2022. Het is lastig op basis van deze cijfers iets te zeggen over de werkelijke omvang van het wapenbezit onder jongeren, ze laten alleen zien wat de politie in beslag neemt.
“Verrassend zijn ze helaas niet. Politiemensen op straat ervaren dagelijks dat jongeren het steeds normaler vinden om een wapen te dragen. Als je een wapen op zak hebt, is de kans groter dat je het ook daadwerkelijk gebruikt. Met alle risico’s op ernstig of zelfs dodelijk letsel”, aldus Sitalsing.
Oorzaken toename wapenbezit
Hoewel de politie geen onderzoek doet naar de achtergronden van wapenbezit onder jongeren, ziet ze wel een aantal oorzaken die kunnen leiden tot toenemend wapenbezit:
- Op sociale media wordt onderling meer gedreigd met geweld en jongeren wapenen zich daar letterlijk tegen.
- Wapenbezit en geweld wordt verheerlijkt op internet, onder meer in zogenoemde drill-raps.
- Wapenbezit werkt statusverhogend.
- Het aantal geweldsmisdrijven door bewapende jongeren stijgt.
- Verboden wapens zijn eenvoudig aan te schaffen via internet en worden daar op grote schaal aangeboden.
Aanpak wapenbezit jongeren
“De cijfers tonen aan dat we niet voor niets stevig inzetten om wapenbezit onder jongeren tegen te gaan”, zegt Sitalsing. “We controleren mensen, al dan niet in het kader van preventief fouilleren, en zoeken actief naar signalen van wapenbezit. Bijvoorbeeld op sociale media. Ook die toegenomen aandacht kan een verklaring voor de stijging zijn.”
Samen met andere instanties probeert de politie ook om wapenbezit en jeugdcriminaliteit te voorkomen. Sitalsing doelt daarbij onder meer op het actieplan ‘Wapens en jongeren’. Daarbij heeft de politie de afgelopen 2 jaar samen met 15 gemeenten via een pakket aan maatregelen geïnvesteerd in het terugdringen van het aantal wapenincidenten onder jongeren.
Wapens en misdaad
Verder investeert het ministerie van Justitie en Veiligheid een bedrag dat de komende jaren oploopt tot €143 miljoen per jaar om te voorkomen dat jongeren in aanraking komen met wapens en misdaad en uitgroeien tot grote criminelen. Het geld gaat onder meer naar onderwijsprogramma’s. Ook worden extra investeringen in jongerenwerk en de jeugdstrafrechtketen gedaan.
Daarnaast proberen politie en gemeenten jongeren ervan te overtuigen hun wapens af te geven via wapeninleveracties. Dat gebeurde bijvoorbeeld in oktober 2021 toen 200 gemeenten deelnamen aan de inzamelweek ‘Drop je knife’. Jongeren konden toen anoniem en straffeloos steekwapens inleveren.
Lees meer over het actieplan Wapens en jongeren en over de inzamelweek Drop je knife in het dossier Wapens en jongeren van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid.