Sinds 2014 kent Nederland het adolescentenstrafrecht. De rechter kan hierdoor jongeren tussen 18 en 23 jaar volgens het jeugdstrafrecht berechten. Hij moet afwegen of de toepassing van het jeugdstrafrecht, ondanks dat een jongere meerderjarig is, op grond van zijn persoonlijkheid en sociaal emotionele ontwikkeling, effectiever is dan het volwassenenstrafrecht. Dat betekent dat 18 tot 23 jarigen in een justitiële jeugdinrichting (JJI) kunnen worden geplaatst, waar een aanbod van behandeling en interventies beschikbaar is.
Jeugdwet
Met de Jeugdwet ligt de financiële en bestuurlijke verantwoordelijkheid voor de jeugdreclassering en de jeugdhulp bij gemeenten. Jeugdreclassering mag alleen worden uitgevoerd door daarvoor gecertificeerde instellingen voor jeugdhulp.
Doelgroep
Jongeren van 12 tot 18 jaar, en soms tot 23 jaar, die vanwege een strafrechtelijk vergrijp in een JJI verblijven, zijn in drie groepen* onderverdeeld:
- Jeugdigen in preventieve hechtenis; dit zijn verdachten van een strafbaar feit die de uitspraak van de (kinder)rechter in hechtenis afwachten.
- Jeugdigen met een detentiestraf: zij zitten een vrijheidsstraf uit.
- Jeugdigen met een PIJ-maatregel (Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen): zij hebben een geweldsdelict of zedendelict gepleegd en hebben een ontwikkelstoornis of een psychische aandoening; de rechter heeft een ‘plaatsing in een inrichting voor jeugdigen’ opgelegd.
* Bron: Algemene Rekenkamer, Detentie, behandeling en nazorg criminele jeugdigen. 2012:5
Wijziging aanpak jeugdcriminaliteit
In juni 2019 heeft de overheid een andere aanpak voor jeugdcriminaliteit aangekondigd. Vanwege de toenemende recidive onder jongeren, is hiervoor gekozen. De nieuwe aanpak is nog meer toegespitst op wat de jongere echt nodig heeft. In het eerdere beleid was er slechts één type instelling voor alle justitiële jongeren, maar er is meer variatie nodig in het aanbod. In de nieuwe aanpak jeugdcriminaliteit wordt toegewerkt naar twee type instellingen:
- de kleinschalige voorzieningen
- de landelijke specialistische voorzieningen
De kleinschalige voorzieningen is voor jongeren die kort vastzitten. Het doel is om de jongeren overdag ook nog naar school of werk te laten gaan. Zo kunnen ze na detentie hun eigen leven gemakkelijker oppakken. Naast de kleinschalige voorzieningen, worden de Justitiële Jeugd Inrichtingen (JJI) omgevormd naar landelijke specialistische voorzieningen. Deze voorzieningen zijn bedoeld voor jongeren met:
- langere straffen
- meer complexe problematiek
- intensievere zorg
- hoge mate van beveiliging
Meer over deze wijziging van het beleid vind je hier: rijksoverheid.nl